Eg sit og skrivdette i kraftkommunen Suldal. Her ligg Norges batteri Blåsjø, det største vassmagasinet i landet med ein kapasitet på over sju terawattimer. Her er også Kvilldal kraftverk, som er kraftverket med størst installert effekt i landet, og utvekslingskabelen North Sea Link. Eg sit også i den nå famøse prisregion 2, der me stadig har dei høgste kraftprisane i landet. Det er merkeleg å sjå prisen for ein kilowattime her, samstundes som me veit kor mykje kraft som blir produsert i kraftverka våre. For mange er det rett og slett uforståeleg.
Før sommaren markerte me at det er førti år sidan nett Kvilldal kraftverk blei opna av Kong Olav. Den gongen talte dåverande generaldirektør i NVE, Sigmund Larsen. Mellom sjølvsagtheitene og lovorda sa han at vasskrafta har ein tryggleiksdimensjon. Vasskrafta har verdi, ikkje berre i pengar, men også «gjennom den sikkerhet det er å ha denne veldige, evig fornybare og rene energikilde, trygt plassert mellom de norske fjell. I en urolig verden er det trygt å vite».
Nå står me i ein situasjon der energien mellom dei norske fjell heller er ei kjelde til uro, medan verda framleis er uroleg. Alt takka vera kabelkameratane på både venstre- og høgresida.
Den første stasjonsleiaren på Kvilldal fortalde meg om korleis dei trudde dei bygde ei evigvarande kjelde til tryggleik og energi. Dei var stolte over det dei var med på å byggja ut, både for kommunen og landet sitt. At me skulle hamna der me er i dag, var for han og arbeidslaget utenkjeleg. Dei var vande med kraftpolitikarar som var framsynte i forvaltninga, noko dagens politikarar burde ta lærdom av.
Det er mykje klokt å spora i gamal visdom, anten den kjem frå stasjonsleiarar, generaldirektørar eller kraftpolitikarar i førre hundreår. Like mykje som panikklovane frå 1907 og dei ti oljeboda frå 1971 var definerande politiske bragder, har dei siste tredve åra med marknadsstyring vore ei katastrofe. Hovudlaus tiltru til ideen om Norge som Europa sitt grøne batteri har sendt oss ut i uføret. Framleis har me politikarar som nektar å innsjå at dette er eit resultat av villa politikk.
Panikklovane og dei ti oljeboda var begge store politiske brot med det beståande, det må også vegen vidare vera. Straumstøtte, restriksjonar på eksport ved låg fyllingsgrad og meir kraftproduksjon er berre mellombelse løysingar på eit gjennomgripande problem. Det same gjeld også for ein makspris. Ingen av desse løyser det grunnleggjande problemet: at me har bygd to firefelts motorvegar for kraft til kontinentet og Storbritannia som tappar dei norske magasina for regulerbar kraft. Den norske kraftpolitikken har behov for nok eit brot med det beståande.
