Solveigs salt

Aleine i 1846

Fortida må vera som ho alltid har vore.

Solveig Aareskjold (Forfattar)

Det finaste med filmane om Harry Potter er at dei same ungane var med frå år til år, slik at ein kunne sjå dei veksa opp. Den populære tv-serien «Sex And The City», som kom ut i seks sesongar frå 1998 til 2004, viser utvikling og modning hos vaksne, frå krav på full fridom til langsam aksept av ansvar. No er rollefigurane tilbake i «And Just Like That», som er like ujamn og tøysete som forløparen, og med same overraskande glimt av visdom.

Du må være abonnent for å lese denne artikkelen

Bli abonnent

Solveigs salt

Hor og straff

Den nittande februar 1839 kom lensmannen med to vitne til Peder på Nevland i Gjesdal for å krevja inn dei nitti spesidalarane han var dømd til å betala ekskona Sofia fordi ho ikkje orka vera gift med han lenger. Med sakskostnader på ti spesidalar i tillegg tilsvarte det prisen på minst tolv kyr. Så mange pengar hadde Peder ikkje, så lensmannen tok beslag i husdyr og innbu. Alt saman blei omhugsamt ført til protokolls, derfor veit me at han berre hadde sju kyr, og at to av dei heitte Pelekana. Dei fem andre heitte Knaprei, Sølvros, Lindokka, Flinkeros og Rosa. Namna på dei åtte mennene som var utnemnde til å fastsetja vederlaget, er òg skrivne ned. Peder hadde sjølv godkjent dei, og hadde nok aldri sett for seg at alle saman skulle stilla seg bak Sofia.

Solveig Aareskjold

Pilsner i snor

I desse dagar sviv jordkloten inn i den meteorsvermen som viser seg i stjernebiletet Persevs og derfor heiter Perseidane. Dei blir òg kalla tårene til sankt Laurentius, som skal ha lide martyrdøden mot slutten av det gamle Romarriket. Etter tradisjonen blei han steikt langsamt på ei rist, men folk som har greie på det, seier at det er ein legende som har oppstått på grunn av ein stavefeil. Det mest sannsynlege er visstnok at han fekk hovudet hogge av. Eg har enno ikkje funne ut av om det var ved dette høvet han felte dei skinande tårene som for til himmels og blei ein del av solsystemet, eller om han gjorde det i sitt daglege virke som god kristen. Eg hadde ikkje eingong visst at han gret, om det ikkje var for ei sorgmunter dansk vise som ofte blei spelt på norsk radio i gamle dagar, om nokre ølflasker som heng til kjøling bak båten ein sommardag på sjøen. Skipperen drikk tett frå morgon til kveld, og visa sluttar litt gåtefullt med at: Stjernerne skrider – Laurentius brister i gråd. To pilsnere i en snor efter en båd. Etter kvart som flaskene blir henta opp og tømte, blir to nye lagde uti.

Solveig Aareskjold

Å lesa og å leva

Iblant høyrer eg folk seia at dei skulle ha lese fleire bøker. Og når ein lid av åndeleg tørke og treng å få nye tankar inn i hovudet, kan lesing vera til god hjelp. Men livet er fullt av ting som ein aldri får gjort, og som det står i Det gamle testamentet: «Det er ingen ende på all bokskrivingi, og mykje gransking armar ut kroppen.» På den andre sida er det bra for demokratiet at bøker blir skapte og opplevde. For når ein tileignar seg tankar som eit anna menneske har skrive ned, går ein inn eit anna sinn. Så sant ein er i stand til å lesa om ting som ein ikkje veit frå før, inneber det at ein skiftar utsiktspunkt og utsett seg for åtak på dei verdiane som ein deler med sine nærmaste. Det gjer oss både smidigare og meir hardføre.

Solveig Aareskjold