Solveigs salt

Trast på Tinder

Utafor stoveglaset utspelar det seg ein kamp for tilværa.

Solveig Aareskjold (Forfattar)

Etter at me slutta med katt, har fuglane kome nærare huset, så her omkring er det heilt klart eit evolusjonært fortrinn å kunna halda rovdyr på avstand ved å bu vegg i vegg med menneska. Det kan vera ei utfordring for oss som bur i det same reviret, og i forfjor måtte eg omtrent søkja om løyve hos eit trastepar i barlinda utmed stoveveggen kvar gong eg skulle tappa vatn or springen der. Hoa flaug skrikande opp frå reiret, som var i augehøgd og lett synleg, og hannen flaksa heltemodig heilt opp i ansiktet på meg. Men etter kvart som eg lærte å fara stillare fram, gjorde dei det òg. Straks det første ungekullet hadde gjort unna den obligatoriske øvingsflyginga frå busk til busk langs hagegjerdet, gjekk dei i gang med eit nytt.

Du må være abonnent for å lese denne artikkelen

Bli abonnent

Solveigs salt

Porse­lens­figur

The Girl in a Swing, jenta i dissa, eller huska som dei seier på Austlandet, er ein roman frå 1980 av engelskmannen Richard Adams. Ho handlar om det korte ekteskapet mellom Alan, ein forretningsmann med solid familiebakgrunn, og Karin, ei vakker ung kvinne utan fortid. Ho har lagt alt bak seg for å starta på nytt i eit nytt land, frå topp til tå innstilt på kjærleik, alltid klar til sex. Det liker Alan svært godt. Iblant tenkjer han på henne som ein slags erotisk helgen. Karin er då òg på alle vis eit patriarkalsk ideal, søt og pen og snill, og veldig flink til å støtta mannen sin på alle vis. Utan tidlegare erfaring i bransjen blir ho straks ein eineståande medhjelpar i den kombinerte antikvitets- og steintøybutikken hans.

Solveig Aareskjold

Ekte intel­ligens

Ein gong i etterkrigstida drog engelskmannen Richard Adams ut på ein lang biltur med familien. For å få ungane til å sitja i ro i baksetet, dikta han opp ei framhaldssoge om nokre kaninar som må leggja på vandring fordi det gamle bølet deira blir rasert av gravemaskinar. Nokre år seinare debuterte han som forfattar med «Watership Down», som ville vore eit ganske tradisjonelt helteepos om det ikkje hadde handla om firbeinte kaninar i staden for tobeinte menn. Dei fleste som prøver å dikta ut frå eit dyreperspektiv, blir ståande fast i Hakkebakkeskogen, fordi dei ikkje greier leva seg inn ei anna sanseverd enn si eiga. Amerikanaren Paul Auster skreiv ein gong ei eg-forteljing om ein hund som påstår at han orienterer seg med snuten, trass i at det meste av det han opplever, er sett gjennom auga. Richard Adams lukkast langt betre i å skapa små dyr med lange øyre som vender seg etter lyden, i ein atmosfære full av nære og fjerne lukter. Dei har pels og vêrhår og er drivne av instinkt.

Solveig Aareskjold

Mani­pu­lerte behov

Mykje vil ha meir. Den som har mat, vil ha finare mat, den som har hus, vil ha større hus, den som er mektig, vil vera Gud. For å leva etisk må ein undertrykkja seg sjølv. Lukkeleg kan ein berre bli dersom ein gjer alt det ein har lyst til og lèt dei andre betala kostnaden. Denne tankegangen har utvikla seg under tilhøve der dei fleste menneske er fattige og triste, og eit ørlite, privilegert mindretal forsvarer retten til rikdom med ideologisk einsretting og rå makt. Likevel har han overlevd som gjeldande sanning langt inn i velferdssamfunnet. Verken filosofar, psykologar eller sosiologar har anstrengt seg nemneverdig for å finna ut korleis drivkrefter utanfor oss sjølve kan gje seg ut for å vera våre eigne personelege behov.

Solveig Aareskjold