Når du kjem inn døra på Barbarista i Øvregaten i Bergen, er det første du møter eit prideflagg i taket.

Prideflagg er ikkje sjeldne å sjå i pridemånaden juni. Verksemder og organisasjonar over heile fjøla prydar seg med regnbogeflagget i sommarmånaden. Men dette flagget er ikkje hengt opp for høvet.

– Her er det pride heile året. Alle er velkomne, seier bareigaren May Vik Medås.

Og ikkje berre fordi Skeiv Ungdom eller det lesbiske miljøet har treff i kjellaren. Baren skil seg også ut ved at alle skilt og menyar står på nynorsk. Det gjer at det kjem godt med strilar, hardingar og anna rask, skal vi tru Medås.

Her i Øvregaten har baren lege sidan 2012. Før det nokre år i Sandviken.

– Eg kjøpte ein kaffibar før jul i 2008. Eg ville lage ein nabolagspub. På ein vanleg fredag er det alt frå 20-åringar til 70-åringar, og eg vil at det skal vere slik.

I Bergen kjenner dei fleste til Madam Felle, «hon som hadde øl å selle» ute i Sandviken. Ho dreiv skjenkestad på 1800-talet og vart gjennom song kjent for det.

Medås har vorte omtalt som «den nye Madam Felle» utan å leggje orda i munnen sjølv. Ho held til i det same strøket, no kjent som turistmagnet, men som for nokre hundre år sidan var merkbart annleis.

Øvregaten var i tidlegare tider kjent for sine mange skjenkestover, vertshus og horehus – utan at det plagar dei noverande bareigarane.

– Ja, her gjekk «de løse piger», seier Medås og ler.

«Eg held hovudet over vatnet. Eg er kjipekjerring frå Hardanger og passar på å ha til salt og brød»

— MAY VIK MEDÅS

Øvregaten ligg bak den meir kjente Bryggen, der det tyske kontoret for handelsfolk låg. Blant dei mange ugifte, tyske menn. Ei viktig kundegruppe for dei som dreiv ulike verksemder i strøket bak.

I dag er tilstandane litt annleis, men framleis greier nokre turistar å snike seg opp.

– Vi sel mange vaflar til turistane. Men det fell jo vekk i år.

Innreiing er gjenbruk

Tidlegare har Medås drive klesbutikk og ferjekiosk i Hardanger.

– Klesbutikken gjekk ikkje så bra, og det er mykje kjekkare å drive pub, seier ho.

No er ho dronninga av sitt eige rike, der ho sit ved dronningtrona. Og puben er riket.

– Det kjem gjerne gjestar bort for å ta ein prat. Eg trur gjenkjenningsfaktoren er viktig for mange.

Med bilete av seg sjølv og mannen på dei fleste av veggane, er det ikkje rart at ho blir kjent att. Blant bileta er ho kanskje mest kjent for eit studiefotografert nakenbilete.

Men ikkje alle som kjem med tilbakemeldingar, er like positive.

– Det var ei indignert, vaksen dame som kom bort til dei som jobba i baren, og sa at «måleriet av den vesle jenta står ikkje så bra attmed det nakenbiletet». Då måtte ho i baren seie at det er same personen. Men dei torer ikkje kome direkte til meg med det.

Og når innreiinga inkluderer eit nakenbilete av deg sjølv, må ein kunne seie at ho ber eit visst personleg preg.

– Det er prega av slik eg likar det. Eit samanraska system av rotet til andre som ikkje ser behovet i det, seier ho.

Gjenbruk er ein del av filosofien hennar. Så å samla opp litt her og litt der, vert til slutt ei innreiing.

– Om du har eit hjortehovud eller bilete av nokre gamle slektningar, er det jo naturleg å hengje det opp. Eg har ikkje plass til det heime. Der er det fullt, seier ho.

Ikkje så lønsamt tjuveri

Men det å ha ei så … interessant innreiing, får også følgjer. Det er eit problem at folk stel med seg stort og smått av pyntegjenstandar som er utstilte på baren eller heng på veggane.

– Folk stel alt frå kunstige plantar til figurar og hattar. Eg trur ikkje det er noko dei ser behovet for, men at det er eit innfall der og då. Til og med svære biletrammer frå do har folk teke med seg.

Frå alle vegger og tak heng det ulikt nips. Norske flagg, skeive biletrammer, noko har jamvel gjestar kome inn med sjølv. Venetianske karnevalsmasker og globusar er det også. Men ikkje av det dyre slaget. Nokon vil gjerne hevde at det har større verdi der det heng, enn på marknaden.

– Korleis kjennest det når folk tek med seg noko frå baren?

– Nei, det er fortvilande. Ein får jo lyst til å grine. Ikkje fordi kvar ting i seg sjølv er så spesiell, men det er jo ting eg har plassert der av ein grunn for å gje glede til andre menneske. Men ein kan ikkje gje opp, seier ho.

– Har du teke nokon på fersken?

– Nei, det har eg ikkje. Men eg har skjøna det nokre gongar etter dei har gått. Ein gjeng med middelaldrande damer sat ved eit bord. Eg gjekk på do, og då eg kom ut att, hadde dei gått og ei isbøtte på bordet var vekke. Kan dei ikkje berre kjøpe det på Fretex, då? Dei får det for 30 kroner.

Ikkje eit konsept

I Bergen har Bargruppen AS starta åtte barar dei siste åra. Alexander Arnø opna nettopp sin tredje på kort tid i dei legendariske lokala til gamle Garage, og fleire nye konsept står i kø. Det er unge og framadstormande kjeder som går inn i ein barmarknad tradisjonelt styrt av andre få, store utelivskongar.

Bryggen i Bergen, Torget like ved, og den kanskje ikkje så kjende Zachariasbryggen er alle styrt eller kontrollert av ganske få hender. Tom Greni, kjent for å eige Rick’s, har tolv skjenkestadar under sine hender. Bargeografien i Bergen kan vere tung å navigere i, sjølv om det har vakse fram andre måtar å drive bar på. Medås har drive pub i over eit tiår, og ho vil halde fram som sjølvstendig, ikkje bli utelivsdronning.

– Eg synest det er veldig trist at alt skal verte einsretta. Folk har spurt meg om «kan du ikkje starte ein til?», seier ho.

– Men det er ikkje eit konsept. Det er berre éin Barbarista.

Bargruppene i Bergen har samla seg i nokre få, utvalde strøk, der Barbarista går andre vegen og har plassert seg litt utanfor den vanlege lysløypa.

– Folk rotar seg bort her likevel, seier ho.

«Det er prega av slik eg likar det. Eit samanraska system av rotet til andre»

— MAY VIK MEDÅS

Medås meiner nokon lukkast med å skape gode barar innanfor kjeder.

– Om koronaen tek knekken på fleire små utestadar, vil det vere forferdeleg trist. Det gjev eit fattigare samfunn og ein fattigare by, seier ho.

Kjipekjerringa greier seg

Som alle andre har Medås måtte stengje ned verksemda under koronapandemien.

På det som etter kvart vert ein merkedag, stengde dei dørene 12. mars. Men månadane med lukka dører har ikkje teke knekken på henne enno.

– Eg held hovudet over vatnet. Eg er kjipekjerring frå Hardanger og passar på å ha til salt og brød.

– I år var faktisk første året eg tenkte å ta utbyte. Men det kan eg jo berre skyte ein lang, kvit pil etter, seier ho og ler.

Som alle andre, har tilsette måtte gå utan arbeid når ingen får halde ope.

– Eg synest mest synd i dei tilsette. Først denne veka kom det i orden med lønskompensasjonsordninga frå Nav, seier ho.

I fleire månadar har hundretusenvis av permitterte arbeidarar gått og venta på utbetalingar frå Nav.

– Det verkar som ei mykje betre løysing dei har i Danmark der staten betaler til verksemdene som betaler løna til dei tilsette, seier ho.

Denne bransjen er meir prega av deltidsarbeid og laus tilknyting enn mange andre, og det kan slå dårleg ut for arbeidarar i møte med Nav og Systemet.

– Eg har ein del studentar som arbeider her. Dei har ingen rettar. Det er heilt meiningslaust, seier ho.

Men det er mogleg å bruke koronatida til noko. Medås har brukt henne på å måle vegger og anna arbeid når det ikkje er kundar å servere.

Sjølv har selskapet hennar fått om lag 150.000 kroner i støtteordninga for å dekkje faste utgifter i tida dei har måtte halde stengt, og ho er nøgd med den ordninga.

Eit problem som har meldt seg, er konkurstruga verksemder som melder at dei ikkje kan betale ut feriepengane. Det har mellom anna ført til politiske forslag om å plassere dei pengane på eigne kontoar for å trygge tilsette.

– Eg vert skremt når eg ser at mange ikkje kan betale ut feriepengar til dei tilsette. Eg tilbaud å betale dei ut no, så dei tilsette hadde til husleiga medan dei venta på Nav. Men då har dei ikkje noko att til ferien.