På SVs landsmøte til helga vil det bli mange diskusjonar om energi- og klimapolitikk.
Miljøpolitisk leiar i SV Gunnell Erika Sandanger og Sunniva Holmås Eidsvoll vil skrive om på store delar av programmet for å understreke at det er viktig med internasjonalt energisamarbeid og utbygging av fornybar energi.
– Som del av mindretalet ønskjer eg å vere meir open for utbygging av ulike former for fornybar energi, og ikkje like avvisande til internasjonalt energisamarbeid og kraftutveksling, seier Sandanger.
Sunniva Holmås Eidsvoll er stortingskandidat og leiar i Oslo SV. Saman med fleire andre medlemmar av landsstyret i SV har ho teke ut ei rekkje dissensar i arbeidet med nytt partiprogram.
I forslaget frå programkomiteen i SV til nytt partiprogram står det mellom anna at partiet skal seie nei til EUs fjerde energimarknadspakke, nei til fornybardirektivet og nei til nye utanlandskablar som overfører straum mellom Noreg og Europa.
Alt dette vil Eidsvoll og mindretalet ta vekk.
– Usemja handlar om korleis vi skal stoppe klimaendringane, og korleis vi skal sikre grøne arbeidsplassar i Noreg. Då treng vi fornybar energi, og vi er usamde om kor mykje ny fornybar energi vi treng, seier Eidsvoll.
Fornye kablar
Eit av stridstemaa på landsmøtet er om straumkablane som går mellom Noreg og Danmark, skal bli fornya eller ikkje.
Statnett har sett i gang arbeidet med å byggje ein ny utanlandskabel til Danmark for å erstatte dei som går ut av drift i 2026 og 2027, men både SV, Raudt og Senterpartiet har meint at det ikkje bør skje.
Det same har programkomiteen i Arbeidarpartiet gått inn for. Eit mindretal i landsstyret til SV vil derimot fjerne denne motstanden frå programmet.
– Grunnen til det er at eg meiner at vi skal vere forsiktige, i dagens kontekst, med å slå fast at vi ikkje skal ha samarbeid med kraftutveksling med våre naboland. Vi har foreslått ei formulering om å greie det ut, men vi vil ikkje slå fast at vi skal skrote kablane, seier miljøpolitisk leiar Sandanger, og legg til:
– I den konteksten vi lever i no, så er samarbeid på energiområdet viktig.
Mindretalet i landsstyret ønskjer å reforhandle avtalane rundt utanlandskablane, i staden for at kablane skal forsvinne.
– Vi vil reforhandle kabelavtalane med utgangspunkt i at norsk kraftproduksjon er meir verdt enn kraftproduksjonen i Europa, fordi vår kraft er meir fleksibel. Vi må ha moglegheit til å sørgje for kraft til eigne innbyggjarar og til vår eigen industri. Difor vil vi reforhandle avtalane, men vi er likevel veldig avhengig av kraftutveksling med våre naboland, seier Eidsvoll.
Meir fornybar energi
Eidsvoll meiner at delar av usemja i SV no handlar om kor mykje fornybar energi vi skal byggje ut i Noreg.
«Kraftutveksling med våre naboland er viktig.»
— Gunnell Erika Sandanger
– I dag er det ein kø av industri som treng meir fornybar energi, så nokre stader vil vi opne for det lokalt. Vi i mindretalet understrekar at vi ikkje vil byggje ut vindkraft i sårbar natur, seier ho.
Sandanger seier at mindretalet i SVs landsstyre er meir opne for utbygging av fornybar energi enn fleirtalet.
– Det vi har skrive, er at vi er open for ulike typar fornybar energi. Det fleirtalet seier, det er ganske innsnevrande. Vi har ei meir open formulering. Vi er også oppteken av sårbar natur, og difor vil vi ikkje prioritere motorvegutbygging og hyttebygging, seier Sandanger.
EU-bremsen på
Norsk politikk har dei siste månadane vore prega av mange diskusjonar om det som blir kalla EUs fjerde energimarknadspakke, etter at Senterpartiet forlét regjeringa fordi dei nekta å sitje i ei regjeringa som innførte denne samlinga med lover og direktiv frå EU.
Også i SV er det usemje rundt desse direktiva.
I forslaget til partiprogram frå programkomiteen i SV står det at partiet skal seie nei til EUs fjerde energimarknadspakke, og det blir spesifikt nemnt at det er viktig å seie nei til fornybardirektivet. Dette er eitt av dei tre direktiva som fekk Senterpartiet ut av regjering.
– Det må vareta nasjonal kontroll over konsesjonar, så det er ikkje berre eit ja eller nei til energimarknadspakka.
– I eit klima og miljøperspektiv meiner eg at dei tre direktiva er positive. Både fordi vi skal vri energisystemet frå fossil til fornybar energi, og då er det veldig viktig at vi har ein plan for korleis vi skal gjere det på ein mest mogleg effektiv og god måte. På nokre område ligg Noreg langt framme, men på andre ligg vi bak, seier Sandanger.
