Kvinneliv = kaosliv?

I flyt: Den andre boka i Rachel Cusks serie om Faye er grublende, men fascinerende.

Janneken Øverland

PÅ VEI: I bok nummer to befinner hovedpersonen i Rachel Cusks trilogi seg i en unntakstilstand. FOTO: SIEMON SCAMMELL-KATZ

Rachel Cusk

Transitt

Litteratur

Oversatt av Agnete Øye

Gyldendal 2018, 224 sider

En kort scene i Rachel Cusks nye roman «Transitt» kan stå som en illustrasjon til et dypere plan i boka. Den nyskilte forfatteren Faye får pusset opp sin kommunale leilighet av Pavel, en polsk snekker. En dag får han øye på en bok i bokhylla. Ansiktet hans lyser opp: «Du snakker polsk?» Men dette er bare oversettelsen av en av bøkene hennes, til et språk hun ikke behersker. Han sier slukøret: «Jeg trodde kanskje du kunne snakke.»

Du må være abonnent for å lese denne artikkelen

Bli abonnent

Allerede abonnent? Logg inn

Anmeldelse

Portane til verket

Klårrøysta: Heming Gujord har tatt med seg Kjartan Fløgstads bøker inn i verkstaden, og laga eit storverk om stridane dei står i.

Eivind Myklebust

Heming H. Gujord

Fløgstad verk

Litteratur

Samlaget 2018, 548 sider

Tidleg i «Fløgstad verk» hamrar Heming Gujord på plass eit fundament for forståinga av Kjartan Fløgstads forfattarskap: «For han er språket eit materielt grunnvilkår, med forankring i talemålet og i folkekulturen, og blir slik heilt avgjerande i motstanden mot makta utanfrå og ovanfrå.» Her skil Fløgstad seg til dømes frå leiarfigurane i Sauda-streiken i 1970, som ifølgje Gujord såg språket som ein del av overbygninga, og ikkje ville stille med «språkleg handikapp» i klassekampen: «Kampen mot makta måtte førast på maktas eiga målform.»

Du må være abonnent for å lese denne artikkelen

Bli abonnent

Allerede abonnent? Logg inn

Anmeldelse

Natt i Europa

Kulturpessimisme: Det gamle Europa står igjen for fall – i politiske profetiar og i fiksjonen.

Eivind Myklebust

UNDERGANG: Ole Asbjørn Ness og Simon Strauss har begge Europas forfall som omdreiningspunkt i dei aktuelle romanane sine. ILLUSTRASJON: «THE GARDEN OF EARTHLY DELIGHTS» (1480–1505) AV HIERONYMUS BOSCH, PRADO NATIONAL MUSEUM/WIKIMEDIA

Ole Asbjørn Ness

Aftenland

Litteratur

Aschehoug 2018, 432 sider

For 100 år sidan spådde tyskaren Oswald Spengler Vestens fall i «Aftenlandets undergang». Utover i tjueåra blei verket flittig lese og heftig diskutert i Tyskland, og i ettertid står det att som ein merkestein for kulturpessimismen i mellomkrigstida: Spengler meinte at alle kulturar har ei blømingstid, men også ei endetid – ei endetid som enkelt sagt er kjenneteikna av at kulturen og religionen blir uthola og fortrengt av materialisme og individualisme.

Du må være abonnent for å lese denne artikkelen

Bli abonnent

Allerede abonnent? Logg inn