#fff

Alle dei raudgrøne partia må saman ta ansvar for å skape energi i konfliktane med høgresida.

Når målingar viser stort fleirtal for høgrepartia, handlar det meir om at viktige saker som skil sentrum-venstre og høgresida, ikkje er oppe i det offentlege ordskiftet.

Det meiner statssekretær for statsminister Jonas Gahr Støre, Wegard Harsvik i Arbeidarpartiet. Venstresideopposisjonen i Stortinget gjer ikkje nok for å synleggjere konfliktane mellom venstre- og høgresida, seier han.

– I staden løfter dei fram nyansar av usemje med regjeringa. Dermed får regjeringa kritikk frå begge sider, seier han.

Harsvik meiner dette kan bidra til å dytte veljarar over på høgresida.

– Dersom forteljinga både til venstre og høgre er at regjeringa er dårleg, går folk til slutt til dei partia som seier dei vil byte ut regjeringa. Alle gode krefter bør kjenne eit ansvar for å løfte konflikten med høgresida, slår han fast.

– ALLE GODE KREFTER BØR KJENNE ANSVAR

#000

I året som har gått etter at MDG peika på Jonas Gahr Støre (Ap) som statsminister før stortingsvalet i fjor, har avstanden mellom MDG og venstresida blitt større.

Det seier tidlegare partileiar i MDG Une Bastholm.

– Putin sin invasjon av Ukraina og debatten som følgde i Noreg om Nato, energisamarbeid og europeisk samarbeid, har gjort avstanden større. Når det gjeld motstand mot samarbeid med Europa, har Raudt, Senterpartiet og Framstegspartiet gruppert seg. Vi er meir i gruppe med Arbeidarpartiet, Høgre og Venstre. Og så opplever eg at SV er delte i desse spørsmåla, seier Bastholm.

Ho meiner dette gjer at det bør vere tydeleg for Ap at det vil vere lettare å samarbeide med MDG enn med Raudt.

– Det veit eg også at mange i Ap tenkjer, seier ho.

– DET ER EI SVÆR RIFT I REGJERINGA 

– Eg har vore partileiar frå 3,9 prosent til 20 prosent, og no til eit snitt på 6 prosent. Det er berre ein ting det handlar om heile tida: Du må seie det du meiner og gjere det du trur på. Og så må du treffe folk.

Det seier finansminister og Sp-leiar Trygve Slagsvold Vedum, som tek imot Klassekampen heime på garden i Stange. Etter valsigeren for eitt år sidan, endra livet hans seg radikalt: Vedum gjekk frå å vere ein reiseglad opposisjonspolitikar til å få den tunge posten som finansminister.

Nokre kommentatorar har skulda Vedum for å bruke for lang tid på å vekse inn i finansministerdressen. Sp-leiaren har heller ikkje fått reist like mykje ut i landet og treft veljarar i året som er gått.

– Det er heilt naturleg, du må gjere jobben først, seier Vedum og viser til alle krisene regjeringa har fått i fanget det siste året.

Først ei ny runde med koronakrise, deretter krig i Ukraina og dyrtid i økonomien.

Framover vil han forsøke å rydde meir tid til å treffe folk.

 AP OG SP ER BESTE MODELLEN

SVs Kirsti Bergstø syns det er underleg at Senterpartiet ikkje ville sitte i regjering med SV.

Straumkrisa og debatten om nasjonal kontroll over krafta er døme på saker der dei to partia kunne ha danna felles front i regjering, seier ho.

– Kontroll over krafta og motstanden mot marknadsstyring og føretaksmodell i helsesektoren er saker der Sp og SV ville tent på å stå saman, seier den fungerande SV-leiaren, og legg til:

– Spørsmålet ein blir nøydd til å stille seg, er om disse sakene ikkje er så viktige for Sp, sidan det har vore viktigare for dei å markere avstand til SV enn å stå saman med oss.

Mykje har hendt sidan venstresida feira ein knusande siger på valdagen for om lag eit år sidan. SV forsvann ut av regjeringssamtalene, oppslutninga til Sp og Ap har stupt, og dei raudgrøne partia er i konstant konflikt.

Korleis hamna dei her? Fungerande SV-leiar Kirsti Bergstø meiner Senterpartiets kalde skulder mot SV er ein hovudforklaring.

– SP OG SV VILLE TENT PÅ Å STÅ SAMAN

Ap i Oslo har klart å byggje allianse mellom fagrørsla og miljørørsla, seier byrådsleiar i Oslo Raymond Johansen (Ap). Han meiner vellukka alliansebygging er avgjerande for sosialdemokratiet.

– Alle må føle at det er noko å hente for dei, seier Oslo-sjefen som styrer hovudstaden i eit byrådssamarbeid med SV og Miljøpartiet Dei Grøne, med stønad frå Raudt.

I dette intervjuet seier Johansen at han har vore overraska over at det har vore vanskeleg for Ap å overføre alliansen han har fått til i Oslo til det nasjonale nivået. Han seier også at dersom Raudt skal bli etande som samarbeidspartnar for Ap, må partiet først ta eit oppgjer med det han omtaler som splittande krefter i partiet.

Stortingsvalet i fjor var ingen storeslem for Ap. Rett nok fekk Ap-leiar Jonas Gahr Støre det etterlengta statsministervervet. Samstundes måtte han valnatta konstatere at Ap – med eit valresultat på 26,3 prosent – hadde gått attende frå stortingsvalet i 2017.

Slik er tidas melodi for mange av dei sosialdemokratiske partia i Europa, som ein gong i tida var store nok til å styre eit land åleine. Med tapt oppslutnad blir det viktigare å byggje alliansar til andre parti. I boka «Gjennom krisa», som Johansen gav ut i august, skriv han at han er overraska over at det har vore vanskeleg for Ap å overføre det han har fått til Oslo – ei allianse mellom «fagbevegelsen og arbeiderklassen, på den ene siden – og den miljøengasjerte middelklassen på den andre siden», til ein nasjonal kontekst.

– ALLE MÅ FØLE AT DET ER NOKO Å HENTE

Eitt år etter stortingsvalet har den breie, raudgrøne alliansen som gjekk av med sigeren, eit stort problem.

Det meiner Mímir Kristjánsson, stortingsrepresentant for Raudt.

– Det som er skjedd, er at den breie venstresida har skusla vekk eit historisk fleirtal, seier han.

Dette intervjuet er ein del av Klassekampens intervjuserie om raudgrøn side eitt år etter valet. I tida framover bringar vi statusoppdateringar frå ulike stemmer frå det breie fleirtalet som peika på Jonas Gahr Støre (Ap) som statsminister.

I dag snakkar Raudt-profilen Kristjánsson om det han kallar ein intern valdsspiral på raudgrøn side, der Raudt og SV kjeftar på regjeringa, og regjeringa kjeftar attende. Dette står i kontrast i tilhøvet på borgarleg side, der Høgre står i spissen for å halde fire parti samla i ein allianse.

– Spørsmålet no er: Greier vi i kome ut av dette? spør Kristjánsson.

– VI FÅR EIN VALDSSPIRAL PÅ RAUDGRØN SIDE 

For eitt år sidan vann venstresida stortingsvalet. Jubelen stod i taket på Arbeidarpartiet sin valvake på Youngstorget når dei raudkledde endeleg kunne klappe inn sin nye statsminister.

Eit breitt stortingsfleirtal med hundre mandat frå Ap, Senterpartiet, SV, Raudt og MDG peika på Støre som landets nye regjeringssjef. I sigerstalen sin slo Støre fast det som Ap hadde gjenteke gjennom heile valkampen: No skulle det igjen bli vanlege folk sin tur.

Deretter har det gått nedover. Sidan valet i fjor har regjeringspartia mista nesten 1 av 3 veljarar, syner Ipsos sitt politiske barometer for august.

Kvar gjekk det skeis? Og korleis er stemninga mellom partia som ville byte ut Erna Solberg (H)? I denne artikkelserien spør Klassekampen ulike stemmer med tilknyting til partia Ap, Sp, SV, Raudt og MDG om ei statusoppdatering eitt år etter valet. Må venstresida justere kursen?

Støre fekk draumen om ei ny, raudgrøn regjering knust då SV braut ut av regjeringssamtalane på Hurdalssjøen. Så kom omikronviruset, det vart krig i Ukraina og prisane på straum, mat og drivstoff fauk i vêret. Lovnader frå regjeringa sin Hurdalsplattform er sett på vent for å bøte på krisene.