Trass i straumkrise er det ikkje fleirtal i Stortinget for makspris, slik deler av fagrørsla krevde denne veka. Derimot kan det gå mot ei strengare regulering av vassmagasina.

Det syner ei kartlegging Klassekampen har gjort.

Leiar for Ap sin energifraksjon på Stortinget Marianne Sivertsen Næss skriv i ein e-post til Klassekampen at Ap vil gå inn for reguleringar av vassmagasina dersom oppmodingar om det same ikkje fører fram.

«Olje- og energiministeren har bedt produsentene holde igjen på vannet. Det har den fordelen at det kan få effekt umiddelbart, reguleringer tar flere måneder eller år å få på plass. Dersom produsentene ikke følger oppfordringen vil det være aktuelt med reguleringer», skriv Næss.

Denne veka tok delar av fagrørsla til orde for ein makspris på straum. Partia Høgre og Venstre er samde om at det ikkje er noko god idé, og i Klassekampen i går avviste Høgre sin energipolitiske talsperson Nikolai Astrup forslaget.

Regjeringspartia Ap og Sp er også skeptiske, men statsminister Jonas Gahr Støre (Ap) har opna for å greie ut ulike former for makspris.

Energipolitikar for Sp Siv Mossleth seier Sp ikkje avviser makspris, men meiner det finst betre løysingar. Ho vil heller ha ei strengare regulering av straumeksport framfor makspris på straum.

– Vi er i ein veldig spesiell situasjon som kan løysast med andre tiltak enn makspris. Ei ordning med makspris kan gjere at vi mistar noko av fleksibiliteten i marknaden og moglegheita for lågare prisar. Men eg vil understreke at denne situasjonen, med så høge kraftprisar, ikkje kan bli normalen i Noreg, seier Mossleth.

Energipolitisk talsperson i Høgre Ove Trellevik er samd med Sp.

– Nei, ikkje makspris. Ein makspris kan slå svært uheldig ut. Om det ikkje skal få nokon konsekvensar å bruke straum, så vil mange varme oppkøyrselen sin, og bedrifter vil ha lys på om natta, sjølv om vi har mangel på straum, seier Trellevik.

Makspris på 35 øre

Raudt vil på si side ha ein makspris på straumen som hamnar på kring 35 øre per kilowattime (kWt).

– Raudt sitt forslag til makspris er å gå inn på produksjonssida og setje eit tak på kor mykje produsentar kan ta. Vi ønskjer ein makspris som er på tre gongar konsesjonsprisen. Den er på 11,57 øre, og då blir maksprisen om lag 35 øre kilowattimen. Det må bli kombinert med ei oppdekningsplikt for produsentane, seier energipolitisk talsperson i Raudt Sofie Marhaug.

SVs Kirsti Bergstø seier at partiet er positive til både makspris og eit toprissystem, og ho vil greie ut begge deler.

– Vi har ønska at det skal greiast ut for å sjå̊ korleis ein slik modell kan sjå̊ut. Det er ikkje opplagt korleis det skal innrettes for å sikre god fordeling slik at det slår rettferdig ut for folk, seier ho.

Olje- og energiminister Terje Lien Aasland (Ap) har bede kraftprodusentane om å syne samfunnsansvar ved å halde litt att på vatnet i vassmagasina, i tilfelle det blir ein tørr haust, og vi treng vatnet til å produsere straum i vinter.

Regjeringa vil likevel ikkje instruere kraftprodusentane til å halde eit høgare nivå enn det som har vore vanleg.

Høgre trur ikkje på tvang

Heller ikkje Høgre vil det, og stortingsrepresentant Trellevik fortel at han ikkje trur det er naudsynt.

– Eg treff nesten ingen kraftprodusentar som ikkje sparar på vatnet no. Dei gjer det fordi dei tenkjer at dei kan tene meir pengar på straumen i vinter, seier han.

Trellevik og Høgre trur heller ikkje det er lurt å byrje å eksportere mykje mindre straum til utlandet.

– 80 prosent av straumen vi har eksportert til no i år, kjem frå Nord-Noreg. Det er betre å produsere straum av vatnet ein har der no og selje det, enn å la vatnet renne rett i fjorden for å la vere å eksportere straum, seier han.

Sp vil regulere

Sp vil derimot regulere eksporten av straum mykje meir enn i dag.

– Løysinga no er å regulere eksporten med bakgrunn i forsyningstryggleik. Det er mogleg etter artikkel 112 i EØS-avtalen. Det vil trygge vasstanden og bidra til lågare prisar, seier Mossleth.

Også Raudt vil gjere det.

– Raudt er ikkje imot å eksportere overskotskraft, men vi er imot det når ein risikerer å sette forsyningstryggleiken i fare. Det er det som skjer no, seier Marhaug.

I går skreiv VG at regjeringa vurderer fleire tiltak i møte med straumkrisa, mellom anna ei strengare regulering av straumeksporten.