Kan vi nå Parisavtalemåla utan einsidig elektrifisering med straum frå land? Ja, men då må den gode gamle kraftsosialismen våge å sleppe til ny kunnskap, og ikkje berre svare med gårsdagens løysingar.

Til tross for forsyningskrisa av gass til Europa, og eit ønskje om å raskast mogleg gjere seg uavhengig av russisk gass, står EU fast på både Parisavtalen og «Grean Deal», EU sin grøne vekstindustri, og måla om «Net Zero by 2050». Parisavtalen står òg fast i Noreg. Sjølv om norsk olje- og gassproduksjon har verdas lågaste utslepp, er det desse punktutsleppa i nordsjøen vi må dekarbonisere, om Noreg skal nå sine mål i Parisavtalen.

Strategien så langt har vore dekarbonisering ved hjelp av straum frå land, og fornybar vasskraft. Vinterens straumkrise har aktualisert at det ikkje er nok kapasitet i ledningsnettet til å elektrifisere heile nordsjøen med straum frå land. Dette vil krevje ei vidare massiv utbygging av verna vassdrag og urørt kystfjell landskap, og vil dermed føre til auka polarisering og til slutt eit omdømmetap for olje- og gassindustrien, ein industri som kan vise seg å vere vår viktigaste aktør i det grøne skiftet.

Noreg har spesielle føresetnader for å bidra til klimaeffekt gjennom å få opp dei nye verdikjedene på hydrogen, ammoniakk og CCS (karbonfangst og lagring). Hydrogen og amoniakk kan erstatte dagens gassturbinar, gjennom å nyttast som drivstoff og energikjelder på våre installasjonar. I kombinasjon med flytande havvind er dette verdikjeder som det hastar med å få opp og gå. Ei vidare elektrifisering av nordsjøen med straum frå land, kan fort bli ei sovepute og ei utsetjing av desse løysingane.

«Elektrisiteten kan nyttast betre på land.»

I dag er det forbrenning av gassen i gassturbinar på plattformene som gir dei CO2-utsleppa vi må redusere. Hydrogen og amoniakk med CCS kan erstatte dagens gassturbinar. Dette kan skje enten ved å blande inn amoniakk i eksisterande gassturbinar, bytte ut gassturbinane til turbinar som går på amoniakk og hydrogen, eller nytte hydrogen og amoniakk i brenselceller. Dette, samt elektrisistet frå flytande havvind, kan erstatte den krafta som vi i dag får frå gassturbinar.

Teknologien i desse nye verdikjedene er meir moden enn det kommersielle. Det handlar om å føre ein aktiv industripolitikk. Noreg må sjå til UK. Grunnen til at vi har fått flytande havvind-prosjekt i Storbritannia, er at Skottland har gått inn og langt til rette i ein oppstartsfase. UK trengte meir energi, ville ikkje ha meir atomkraft, og ville oppnå sine mål i Parisavtalen. Dei gjekk dermed for å subsidiere eit flytande havvindprosjekt frå Noreg. Det er ein ønska politikk som gir effekt. No gjer Skottland det same overfor hydrogen. Noreg står foreløpig att på målstreken.

Ein aktiv industripolitikk handlar ikkje berre om subidiering av desse verdikjedene, men like mykje å sikre mottakarar og kundar av produkt i ein overgangsfase, så vi får opp ein marknad. Prosjektet «Langskip» er eit godt døme. Her har vi gjennom å sikre at industribedrifter på land kan fange opp sine punktutslepp av CO2, sikra kundar til Northern Light-prosjektet som transporterer og lagrar CO2 i Nordsjøen.

Elektrisiteten frå land som er planlagt brukt i Nordsjøen kan nyttast betre i nye industriprosjekt på land.

All ære til gode gamle kraftsosialismen, men vi må gi begrepet kraftsosialisme nytt innhald og tørre å sleppe til ny kunnskap og kompetanse, ikkje berre svare med gårsdagens løysingar.