Er det nokon som framleis trur at Knut Hamsun var eit finsleg og humant innstilt menneske, så rekk opp handa! Når eg av og til sit og sturar for meg sjølv og har lyst til å fnisa litt, har eg to val: Anten byrjar eg å nynna «Eg ser at du er trøtt» av og med Bjørn Eidsvåg – og fortset: «Men eg kan ikkje banka alle naziene for deg.» Her trekkjer eg augnebryna inderleg saman: «Du må banka de sjøl, men eg vil banka med deg», syng eg – og så er eg brått i strålande humør. Eller, alternativ to: Eg ser for meg Ingar Sletten Kolloen og Knut Hamsun. Ein morgon vaknar dei i same seng. Hamsun ser forskrekka på Sletten Kolloen og seier: «Hvem der – er det selveste Bygdedyret.» Det er sjølvsagt ikkje eg som har funne på dette, men Sven Kærup Bjørneboe, som brått meldte seg i ålmenta for eit par år sidan i Aftenposten (Har du forsvunne igjen no? Vi saknar deg). Biletet har sidan stått som ein påle. Det har ikkje annan funksjon å nemna songen og Hamsun i same andedrag enn at dette handlar om nazisme og banking. Så lenge eg har vore eit nokon lunde vakse menneske (det vil seia omtrent nøyaktig frå den augneblinken eg var lei av å sverma i skogen med løytnant Glahn), har det kome årvisse skildringar frå den intergalaktiske sfæren i Knut Hamsun sitt hovud. Og den var ikkje god. Sjølvsagt var han ikkje det. Men det er som om vi ikkje heilt får nok likevel. Vi blir så trøytte, så trøytte, men gyv laus: Var Hamsun dissident, antisemitt, nazist, eller rett og slett eit dårleg menneske? Var då litteraturen dårleg? Kan vi tilgi Hamsun? Sjølvsagt kan vi ikkje det. Det er umogeleg å tilgi at nokon vi kunne ha smykka oss med, var så fullstendig på bærtur. Dessutan er det eigentleg ingen vi elskar høgare enn uansvarlege svermarar. Hamsun sveik oss. Men her er eit forslag: Kan vi setja ein strek over dette no snart? Som det heitte i Dagbladet Magasinet i helga: «Derfor tilgav vi.» Her er nemleg noko eg ikkje skjønar: Kvifor tar det så lang tid å reinsa Hamsun, medan vi jamt hoppar bukk over andre graverande brune flekkar i det norske medvitet? Kva med Norsk Hydro si rolle under krigen, til dømes? Kva med krigsprofittørar herfrå til evig tid? Kva tar vi mest skade av? Knut Hamsuns ravande galskap, eller den kalkulerte kynismen på botn av kista med arvesølvet vårt? Det var Norsk Hydro òg. Hilde Sandvik er redaktør i Syn og Segn